افزایش تمرکز برای بهبود زندگی افراد بسیار مهم است و خود نیازمند به انجام دادن کارهای متفاوتی می باشد. در این متن به بررسی مهم ترین روش ها و تکنیک ها برای بالا بردن و تقویت تمرکز افراد اشاره شده است.
چند تکنیک برای بالا بردن افزایش تمرکز
تمرکز یعنی این که فرد توانایی متمرکز کردن ذهن خود را بر روی یک موضوع، شیء یا فکر را داشته باشد و در عین حال نیز، هر گونه فکر و ایده و احساس های غیر مرتبط را از ذهن خود حذف کند. حال برای بسیاری از افراد این بسیار مشکل می باشد که فکرها و احساس های غیر مرتبط را از ذهن خود حذف کنند. چرا که تمرکز در معنا یعنی این که فرد هر گونه فکر، ایده، و احساس هایی را که در ذهن خود دارد کنار بگذارد. یکی از عواملی که منجر به از دست دادن تمرکز فرد می شود داشتن حواس پرتی می باشد که افراد باید در جریان باشند که داشتن حواس پرتی های مکرر می تواند بر میزان بهره وری فرد تأثیرگذار باشند به گونه ای که زمان اتمام یک کار بیش تر طول می کشد و این عوامل همگی بر روی حافظه فرد اثرگذار می باشد. فرد در برخی از اوقات این احساس را دارد که تمرکز وی بسیار مشغول بوده و مثل این است که از هر طرفی مورد حمله قرار گرفته است. بنابراین، باید گفت که تمرکز هم تحت تأثیر عوامل داخلی و هم تحت تأثیر عوامل خارجی قرار دارد.
همه ما افراد در حین انجام دادن کارها با جریان مداومی از اطلاعات چه قدیمی و چه جدید بمباران می شویم. به گونه ای که محققان اعتقاد دارند که مغز افراد به قدری برای این حواس پرتی آماده است که حتی دیدن یک تلفن همراه هوشمند نیز می تواند تمرکز آن ها را به هم بزند. یا به عبارتی دیگر افراد همواره در حال ارزیابی این می باشند که اطلاعاتی که در خاطر خود دارند آیا مفید و کافی هستند و یا کاملاً بی معنی می باشند. حال زمانی که اطلاعات زیادی وارد مغز افراد می شود میزان ارزیابی فرد را از این که آیا واقعاً برای تصمیم گیری به اطلاعات بیش تری نیاز دارد یا خیر، مختل می کند.
از طرفی دیگر دانشمندان کشف کرده اند که داشتن خواب ناکافی می تواند خود منجر به کاهش میزان هوشیاری و کندتر شدن فرآیندهای فکری و در نتیجه کاهش میزان تمرکز در افراد شود. حال زمانی که فرد دارای خواب کافی نباشد نمی تواند به گونه ای مؤثر تمرکز کند و دچار گیجی می شود. در این گونه موارد است که میزان توانایی های افراد برای انجام دادن وظایف و به خصوص استدلال کردن و یا منطق می تواند به طور جدی تحت تأثیر قرار گیرد. به گونه ای که دکتر آلیسون تی سیبرن از مرکز پزشکی خواب دانشگاه استنفورد خاطر نشان می کند که اگر افراد نتوانند به گونه ای مؤثر و مفید بر روی چیزی که در دست دارند تمرکز کنند، بعید است که به حافظه کوتاه مدت یا بلند مدت خود برسند.
همه ما افراد به این نتیجه رسیده ایم که چگونه ورزش شدید باعث می شود که در طول روز احساس آرامش و انرژی بیش تری را داشته باشیم. به گونه ای که وقتی فعالیت های بدنی را انجام نمی دهیم، ماهیچه های بدنمان ممکن است منقبض شوند و احساس سفتی در گردن، شانه و قفسه سینه خود داشته باشیم و چنین ناراحتی مداوم و در سطح پایین می تواند بر تمرکز ما نیز تأثیر بگذارد.
یکی دیگر از عواملی که می تواند بر میزان کاهش تمرکز در افراد مؤثر باشد، عادات غذایی آن ها می باشد. چرا که عادت غذایی به آن چه که خورده می شود می تواند به احساس ذهنی و تمرکز فرد در طول روز کمک های بسیار مؤثری نماید. حال افراد در این گونه موارد و برای بالا بردن میزان تمرکز خود می بایست که همواره از مواد مغذی بسیار سالم و مناسب تغذیه کنند. چرا که داشتن رژیم های غذایی چرب می توانند به عوارضی و اختلالاتی از قبیل از دست دادن حافظه، خستگی و عدم تمرکز در فرد منجر شوند. چرا که مغز به اسیدهای چرب ضروری خاصی نیاز دارد. داشتن رژیم های غذایی محدود کننده می توانند مواد مغذی مورد نیاز مغز را به درستی تأمین نکنند و به فرد احساس گرسنگی و هوس و هم چنین احساس ناخوشی در بدن دست دهد که این می تواند به نوبه خود منجر به حواس پرتی و در نتیجه کاهش میزان تمرکز در فرد شود و افراد می بایست برای مقابله با این نوع از اختلالات، از رژیم های غذایی بسیار مناسب و مفید استفاده کنند.
هم چنین لازم است که ذکر کنیم که محیط نیز از جمله عواملی می باشد که می تواند بر میزان افزایش و یا کاهش میزان تمرکز فرد اثرگذار باشد. برای نمونه زمانی که در یک محیطی که صداهای بیش از حد بلند وجود دارد و یا محیطی که بیش از حد ساکت می باشد نیز هر کدام به نوعی می تواند بر میزان و سطح تمرکز فرد اثر گذار باشد. لازم به ذکر است که صدای زمزمه های ناشناس در یک کافی شاپ می تواند تمرکز فرد را به سمت خود جلب کند این در حالی است که مکالمه های شنیده شده از دو همکار نیز می توانند تمرکز فرد را به طور کلی از مسیر خارج کنند. یا زمانی که فرد یک آهنگ مورد علاقه خود را می شوند این باعث می شود که به سرعت همراه با خواننده شروع به خواندن کند و این باعث می شود که نوعی حواس پرتی شاد در وی ایجاد شود. این در حالی است که سازهایی که چندان متمایز و خاص نمی باشند ممکن است فرد خود را با آن ها هماهنگ کند. هم چنین می توان بیان کرد که نور بیش از حد روشن و یا خیلی کم در یک محیط نیز می تواند به نوعی بر میزان بینایی افراد اثر گذار باشد و از این طریق می تواند میزان تمرکز فرد را مختل نماید.
یکی دیگر از روش های مؤثر برای بالا بردن میزان تمرکز این است که افراد در صورتی که دارای مشکلات حادی از قبیل از دست دادن یکی از عزیزانشان می باشند و یا این که در حال تجربه اضطراب می باشند به یک مشاور و روان شناس مراجعه کنند تا با استفاده از آگاهی ها و مشاوره های وی بتوانند تمرکز خود را به حالت عادی و طبیعی خود برگردانند. هم چنین می توان گفت که سبک های زندگی فرد از قبیل خستگی، گرسنگی و کم آبی نیز به نوبه خود می توانند میزان تمرکز فرد را از حالت عادی خود خارج کنند. بنابراین، برخی از سبک های زندگی از قبیل مصرف بیش از حد مواد الکلی می تواند میزان توانایی های افراد را در تمرکز از دست بدهد.
از دیگر عاملی که می تواند منجر به از دست دادن تمرکز در فرد شود، شرایط کاری بد، فضاهای مشترک و جنبش داشتن های شدید و یا منفی می باشد که می تواند منجر به عدم تمرکز در فرد شود. چرا که زمانی که فرد در حال تجربه فرسودگی شغلی و یا استرس ناشی از کار و یا زندگی شخصی خود می باشد، به دلیل مشکلات عاطفی که در این زمینه وجود دارد تقویت تمرکز مشکل خواهد بود. علاوه بر این، محیط کاری هم چنین می تواند از طریق اثراتی از قبیل گرما، نور و سر و صدا و هم چنین مواردی دیگر از قبیل تنش و نظارت باعث ایجاد ناراحتی در فرد شود که نتیجه حاصل از آن کاهش دادن میزان تمرکز در فرد می باشد.
در مراحل اولیه در راستای تقویت تمرکز بهتر است افراد بدانند که چگونه تمرکز و یا عدم تمرکز می تواند بر زندگی آن ها تأثیر بگذارد. اگر فرد در حال تلاش برای انجام تعهدات می باشد، ممکن است که به طور دائم توسط چیزهای بی اهمیت از سمت تمرکز خود دور شود، یا به سمت آرزوهای مهم تر خود حرکت نکند، در این جا لازم به ذکر است که افراد باید همواره بر روی آن چه که برای آن ها مهم است تمرکز داشته باشند. افراد باید بدانند که همواره یادگیری نحوه تمرکز در کار برای موفقیت در شغل و زندگی بسیار ضروری است. به گونه ای که با بهبود تمرکز، متوجه خواهند شد که می توانند کارهای بیش تری را که برایشان ارزشمند است انجام دهند و با انجام دادن آن ها احساس بهتری داشته باشند. این فقط در مورد انجام وظایف نیست، بلکه به وقت گذاشتن فرد برای شادی نیز مرتبط می باشد تا بتواند به یک زندگی معنادار و رضایت بخش دست پیدا کند.
حال علاوه بر روش هایی که برای ایجاد عدم تمرکز در فرد در فوق بیان شد و هم چنین با توجه به نقشی که تمرکز در زندگی افراد دارد، می توان گفت که روش ها و تکنیک های بسیار زیادی نیز برای بالا بردن میزان تمرکز در فرد و مقابله با عدم تمرکز وجود دارد که در ادامه بحث به معرفی آن ها پرداخته می شود.
– نخستین تکنیک در راستای از بین بردن عدم تمرکز در خود، این است که افراد باید عواملی که منجر به ایجاد حواس پرتی در آن ها می شود را از بین ببرند. افراد برای انجام این کار بایستی تمرکز خود را بر روی برنامه هایی برای انجام یک کار و یا فعالیت خاص قرار دهند. برای مثال، سعی کنند که تنها بمانند و یا به مکانی بروند که دیگران و عوامل مزاحم در آن جا وجود نداشته باشد. از قبیل کتابخانه، کافی شاپ، اتاق خصوصی و غیره. با استفاده از این کار می توانند عوامل حواس پرتی خود را به حداقل ممکن برسانند و یا به طور کلی این عوامل را از خود دور کنند.
– زمانی که افراد دچار عدم تمرکز شده اند بهترین حالت این است که از رسانه های اجتماعی و سایر برنامه ها استفاده نکنند و در صورت امکان تمامی اعلان های آن ها را بی صدا کنند و تلفن خود را به دور از دید خود نگه دارند. چرا که محققان طبق بررسی هایی که انجام داده اند دریافته اند که، ظرفیت شناختی افراد به طور قابل ملاحظه ای در زمانی که تلفن همراه علاوه بر خاموش بودن به دور از دید آن ها نیز می باشد در ارتباط با تقویت تمرکز، بسیار مؤثر عمل می کند. در این صورت است که فرد می تواند به سمت به دست آوردن تمرکز خود حرکت کند.
– یکی دیگر از اقدامات مؤثر در جهت تقویت تمرکز این است که افراد می بایست سعی کنند که انجم دادن چند وظیفه به طور همزمان را کاهش دهند. تلاش برای انجام دادن چندین فعالیت به طور همزمان باعث می شود که فرد احساس بهره وری کمتری را داشته باشد. هم چنین انجام چند کار به صورت همزمان، دستور العملی برای تمرکز کمتر و ضعیف تر و هم چنین بهره وری کمتر است. و بهره وری پایین نیز به نوبه خود می تواند منجر به ایجاد فرسودگی شغلی در فرد شود. نمونه هایی از فعالیت های چند وظیفه ای شامل گوش دادن به یک پادکست در حین پاسخ دادن به ایمیل یا صحبت با شخصی از طریق تلفن در حین نوشتن گزارش است. این چنین کارهای چند وظیفه ای نه تنها توانایی تمرکز فرد را مختل می کند، بلکه کیفیت کار وی را نیز به خطر می اندازد. بنابراین، افراد برای افزایش و تقویت میزان تمرکز خود باید این اقدام خود را کنار بگذارند تا بتوانند به صورتی مفید و مؤثر تمرکز خود را افزایش دهند.
– از جمله تکنیک دیگر در ارتباط با افزایش و تقویت تمرکز این است که افراد بایستی همواره ذهن آگاهی و مدیتیشن را تمرین کنند. به این گونه که افراد با انجام مدیتیشن و یا با تمرین کردن فعالیت های تمرکز حواس می توانند آمادگی ذهنی را در خود تقویت کرده و به دنبال آن تمرکز خود را نیز تقویت و بهبود بخشند. در طول فرآیند مدیتیشن است که مغز افراد و در نتیجه کل بدن آن ها آرام تر می شود و مهم ترین اقدامی که فرد در این مرحله انجام می دهد این است که بر روی نفس خود تمرکز کرده تا ذهنش پرت نشود و با تمرین است که فرد می تواند یاد بگیرد که چگونه نفس خود را به گونه ای به کار بگیرد که تنها توجه خود را به انجام یک کار خاص اختصاص دهد و بتواند به خوبی آن را انجام دهد حتی اگر که انجام دادن آن با وقفه همراه شود.
– یکی از روش های دیگر برای تقویت تمرکز این است که افراد باید به اندازه کافی بخوابند و خواب کافی داشته باشند. چرا که همان طور که در فوق ذکر کردیم یکی از مهم ترین دلایل حواس پرتی داشتن خواب ناکافی در فرد می باشد. عوامل بسیار زیادی وجود دارند که می توانند بر خواب افراد تأثیر داشته باشند که یکی از رایج ترین آن ها کتاب خواندن می باشد. حال اگر که کتاب خواندن با استفاده از دستگاه هایی از قبیل رایانه، تلفن و یا تبلت انجام شود و یا این که فرد برنامه تلویزیونی مورد علاقه خود را قبل از خواب تماشا کند، می تواند به صورتی مفید بخوابد. یکی دیگر از راه هایی که افراد برای بهبود خواب خود باید از انجام دادن آن ها اجتناب کنند، انجام دادن ورزش در اواخر روز و هیدراته ماندن در طول روز و هم چنین استفاده از یادداشت های روزانه و یا تمرین های تنفسی برای آرام کردن ذهن و هم چنین ایجاد کردن یک برنامه و زمان بندی قابل پیش بینی برای خواب می باشد.
– یکی دیگر از راه های تمرکز و تقویت آن این است که افراد می بایست همواره بر روی لحظه ای که در آن قرار دارند تمرکز کنند. زمانی که ذهن فرد در گذشته مانده باشد و یا نگران آینده می باشد، تمرکز کردن در زمان حال بسیار سخت می باشد. اگرچه ممکن است بسیار سخت باشد، ولی افراد باید سعی کنند که وقایع گذشته خود را فراموش کنند و هم چنین نگرانی های خود را در مورد آینده نیز تصدیق کنند.
– راه حل دیگر نیز این است که افراد برای مقابله با عدم تمرکز و افزایش دادن میزان آن باید سعی کنند که همواره یک استراحت کوتاه داشته باشند. اگرچه که این نیز ممکن است غیرمعمول به نظر برسد، اما وقتی که افراد برای مدت طولانی روی چیزی تمرکز می کنند، ممکن است تمرکز آن ها شروع به از بین رفتن کند. علاوه بر این، ممکن است در اختصاص دادن توجه خود به کار دشوارتر و بیش تر آن را احساس کنند. تا آن جایی که محققان دریافته اند که مغز افراد تمایل دارد منابع تحریکی مداوم را نادیده بگیرد. حال، استراحت های بسیار کوچک با تمرکز مجدد در جای دیگر می توانند تمرکز ذهنی فرد را به طور چشم گیری بهبود بخشند. لازم به ذکر است که زمانی که افراد در حال کار بر روی پروژه ای می باشند، می بایست به محضی که احساس خستگی کردند فوراً زمانی را برای استراحت کردن به خود اختصاص دهند و در این مدت زمان در نظر گرفته شده برای خود با کسی صحبت نکرده و یا حتی کار و فعالیت خود را به شیوه ای دیگر تغییر دهند. بدین گونه می باشد که فرد با ذهنی متمرکزتر بر سر فعالیت خود باز خواهد گشت و این باعث می شود که سطح عملکرد و فعالیت خود را به گونه ای مؤثر بالا نگه دارد.
– ارتباط برقرار کردن با طبیعت نیز می تواند یکی دیگر از تکنیک های بسیار مؤثر در زمینه موضوع مورد بررسی باشد. تحقیقات و بررسی های صورت گرفته نشان داده اند که حتی وجود داشتن گیاهان در فضای اداری نیز می تواند به طور قابل توجهی به افزایش دادن میزان تمرکز و بهره وری کارکنان و هم چنین در بالا رفتن میزان رضایت در محل کار و کیفیت بهتر هوا کمک کننده باشد. بنابراین، افراد برای این که بتوانند تمرکز خود را تقویت و آن را افزایش دهند می بایست هر از گاهی در پارک شروع به قدم زدن کنند و یا گل های موجود در باغچه خانه را نظاره کنند تا بدین ترتیب بتوانند به گونه ای مؤثر، میزان تمرکز خود را تقویت و بهبود دهند.
– ورزش کردن را می توانیم به عنوان تکنیک مؤثر دیگر در افزایش و تقویت تمرکز در نظز بگیریم. برای این کار، افراد می بایست روز خود را با یک ورزش ساده شروع کنند و به این ترتیب بدن خود را به حرکت در آورند. افراد می توانند با ورزش کردن به طور منظم، مواد شیمیایی کلیدی را برای حافظه و وضوح ذهنی آزاد کنند. تحقیقات بررسی شده دیگری نیز نشان داده اند که ورزش می تواند به عنوان یک عامل مؤثر، سطح دوپامین، نوراپی نفرین و هم چنین سروتونین مغز را افزایش دهد چرا که همه این ها می توانند به عنوان عاملی بسیار مؤثر بر تمرکز و توجه تأثیرگذار باشند. بنابراین، در این رابطه می توانیم بیان کنیم که افرادی که همواره در حال انجام دادن ورزش های جسمانی می باشند در مقایسه با افرادی که دارای سلامتی جسمانی ضعیفی می باشند، در انجام دادن وظایف شناختی خود می توانند به گونه بهتر و مؤثرتری عمل کنند. چرا که انجام دادن حرکت های بدنی می تواند به شل شدن عضلات و هم چنین کاهش دادن میزان تنش در بدن کمک کند. همان طور که می دانیم بدن و ذهن به یک دیگر مرتبط می باشند، به گونه ای که وقتی بدن افراد احساس بسیار بهتری را داشته باشد، ذهن فرد نیز همین طور خواهد بود.
– گوش کردن به موسیقی نیز می تواند هم چنین به عنوان یک تکنیک بسیار مهم در در بالا بردن و افزایش تمرکز افراد در نظر گرفته شود. این قضیه ثابت شده است که موسیقی می تواند اثرات درمانی بسیار مهمی بر مغز افراد داشته باشد. در عین حال که موسیقی سبک می تواند به افراد کمک کند تا احساس تمرکز بهتری را داشته باشند، اما برخی از موسیقی ها ممکن است حواس افراد را پرت کنند. در این رابطه، کارشناسان به طور کلی موافق هستند که موسیقی کلاسیک و صداهای طبیعت، مانند جریان آب، می توانند انتخاب های بسیار خوبی برای تمرکز باشند، این در حالی است که می توان بیان کرد که موسیقی با اشعار و صدای انسان ممکن است که حواس افراد را پرت کند. امروزه برنامه ها و خدمات موسیقی زیادی وجود دارند که پس زمینه و مناظر صوتی را ارائه می دهند که برای انواع مختلف تمرکز و نیازهای کاری افراد طراحی شده اند.
– افراد برای این که بتوانند به بالا بردن میزان تمرکز خود کمک کنند و تمرکز بالاتری را داشته باشند، می بایست که همواره از رژیم غذایی بسیار مفید و مناسبی استفاده کنند. بنابراین، باید غذاهایی را انتخاب کنند که قند خون فرد را در حالت تعادل نگه می دارد، انرژی آن ها را افزایش می دهد و باعث تغذیه و سوخت مغز می شوند. در این راستا باید بیان کرد که میوه ها و سبزیجات و غذاهایی که دارای فیبر بالایی می باشند می توانند میزان قند خون فرد را در حالت تعادل نگه دارند. از طرفی دیگر افراد باید غذاها و نوشیدنی های شیرینی را که موجب بالا رفتن سطح و میزان قند آن ها می شود از برنامه غذایی خود حذف کنند چرا که این گونه غذاها منجر به ایجاد حالت های سرگیجه و یا خواب آلودگی در آن ها می شود.
لازم است ذکر کنیم که مغز افراد برای این که عملکرد صحیح و مناسبی را داشته باشد، به مقدار زیادی چربی خوب نیاز دارد. آجیل، انواع توت ها، آووکادو و روغن نارگیل همگی راه های عالی برای وارد کردن چربی های سالم به رژیم غذایی و کمک به عملکرد روان تر مغز هستند. مطالعات صورت گرفته نشان داده است که غذاهایی مانند زغال اخته به دلیل آنزیمی که جریان اکسیژن و خون را به مغز تحریک می کند، می تواند تمرکز و حافظه را تا 5 ساعت پس از مصرف تقویت کند و به حافظه و هم چنین توانایی افراد برای تمرکز و یادگیری کمک کند. علاوه بر این، سبزیجات برگ سبز مانند اسفناج حاوی پتاسیم هستند که اتصالات بین نورون ها را تسریع می کند و می تواند مغز افراد را پاسخگوتر کند. بنابراین، افراد باید همواره آن ها را مصرف کنند و از عدم مصرف آن ها غفلت نکنند.
– از جمله مهم ترین تکنیک دیگری که افراد برای داشتن تمرکز بالا باید آن را در نظر داشته باشند این است که برای انجام دادن فعالیت های روزانه خود یک اولویت را در نظر بگیرند. به این ترتیب که افراد باید آن چه را که می خواهند در طول روز انجام دهند به طور ایده آل شب قبل، آن ها را یادداشت کرده و یک اولویت که متعهد به انجام آن می باشد را مشخص کند. این باعث می شود که مغز فرد بر روی چیزهای مهم تمرکز کند و ابتدا کارهای بزرگ را انجام دهد و کارهای کوچک را برای بعد رها کند. کارهای بزرگ تر نیز هر کدام را به بایت های کوچک تری تقسیم کند تا غرض نشود و فرد احساس خستگی نکند. هم چنین، شناسایی اولویت های واقعی نیز می تواند به تسکین اضطراب های منحرف کننده کمک کند و دست یابی به اهداف کوچک روزانه می تواند مغز فرد را برای رسیدن به موفقیت هدایت کند.
– روش و تکنیک مؤثر دیگری که فرد باید آن را مد نظر قرار دهد تا بتواند در زمینه افزایش تمرکز به نتایج بسیار خوب و مطلوبی برسد این است که فرد می بایست فضایی را برای کار ایجاد کند. فرد باید در صورتی که امکان آن وجود داشته باشد فضایی بسیار آرام و اختصاصی را برای کار ایجاد کند. اگرچه که همه افراد نمی توانند یک دفتر کاری مجهزی را داشته باشند، ولی چگونگی سازماندهی کردن میز، هدفون، یک مانیتور با نوری قابل تنظیم می توانند در این زمینه بسیار کمک کننده باشند. بنابراین، افراد باید همواره سعی کنند که فضای خود را مرتب و منظم کنند.
– یکی دیگر از روش ها و تکنیک هایی که می تواند نقش مؤثری را در راستای موضوع مورد بحث ما داشته باشد این است که افراد باید سعی کنند که همواره از تایمر استفاده کنند زیرا با استفاده از تایمر و یا زنگ تلفن، مغز خود را برای تمرکز بیش از حد بر روی یک کار آموزش خواهند داد. در این صورت، افراد باید ابتدا تصمیم بگیرند که چه کاری را می خواهند انجام دهند. سپس تایمر خود را برای 20 دقیقه یا به طور کلی بیش از 30 دقیقه تنظیم کنند و بر روی کار خود تمرکز کنند. پس هنگامی که تایمر به صدا در می آید یک استراحت کوتاه به مدت 5 دقیقه انجام دهند. برای مثال می توانند پیاده روی کنند و یا تمرینات کششی انجام دهند. سپس تایمر را دوباره تنظیم کرده و دوباره شروع کنند. ثابت شده است که این تکنیک می توانند برای افزایش تمرکز فرد بسیار مؤثر باشد.
– گاهی اوقات لازم است که افراد برای این که تمرکز خود را افزایش دهند، وظایف خود را تغییر دهند. در حالی که ممکن است فرد تمایل داشته باشد که بر روی یک کار خاص تمرکز کند، گاهی اوقات پیش می آید که فرد گیر می کند و ذهن و مغز وی به چیزی تازه برای تمرکز نیاز دارد و بنابراین، در این گونه موارد است که افراد باید همواره سعی کنند تا کارهای دیگری را که دوست دارند انجام دهند و کار خود را بدین شکل به کار جدید تغییر دهند.
– از جمله تکنیک مؤثر دیگر در راستای کمک به بالا بردن تمرکز و بهبود آن، این است که افراد همواره تمرینات مغز را امتحان کنند. در این گونه موارد، فرد بسته به نوع مطالعه ای که انجام می دهد، می تواند تمرینات حل مسئله، روش های تمرین مغز و حتی بازی های ویدئویی انجام دهد که همه این ها می توانند دارای تأثیرات مثبت و منفی و یا اصلا هیچ گونه تأثیری بر تمرکز نداشته باشد. افراد می توانند با انجام دادن مکرر بازی های فکری از قبیل بازی شطرنج و هم چنین جدول کلمات متقاطع، به بهبودی توجه و تمرکز خود کمک های بسیار مفید و مؤثری بنمایند. به گونه ای که طبق بررسی های انجام شده، افرادی که اغلب پازل کلمات از قبیل جدول کلمات متقاطع را انجام می دهند، در آینده عملکرد بسیار بهتری خواهند داشت. علاوه بر این، محققان توانسته اند به کشف رابطه مستقیمی بین تعداد دفعاتی که مردم از پازل های کلمه استفاده می کنند و نیز سرعت و دقت عملکرد در وظایف، ارزیابی استدلال، حافظه و توجه دست پیدا کنند. به گونه ای که یک مطالعه انجام شده دیگر در این رابطه تاکید کرده است که مهم است که افراد چه نوع تمرین مغزی برای بهبود حافظه و توجه انجام می دهند. از طرفی دیگر بررسی های انجام شده در این راستا نشان داده اند که انجام بازی های ویدیویی نیز به نوبه خود می توانند باعث ایجاد تغییراتی در بسیاری از مناطق مغز فرد شود. همان طور که محققان دریافتند که استفاده از بازی های ویدئویی، نواحی مغز را که مسئول مهارت های دیداری و فضایی هستند، تغییر می دهد و باعث می شود که به شیوه ای کارآمدتر کار کنند.
– تکنیک مؤثر دیگر در ارتباط با بالا بردن افزایش تمرکز در افراد این است که افرا باید همواره رفاه خود را افزایش دهند. انجام دادن فعالیت های بدنی مناسب و هم چنین انتخاب کردن رژیم های غذایی بسیار مفید و سالم همه عواملی می باشند که می توانند به عملکرد خوب و سطح تمرکز بالای افراد کمک های بسیار مفید و مؤثری کنند. به عنوان مثال، افراد باید در جریان باشند که اگر صبحانه را از رژیم غذایی خود حذف می کنند، بسیار بعید است که بتوانند تا زمان ناهار به دلیل گرسنگی وظایف خود را به بهترین شکل انجام دهند. بنابراین، در این جا لازم به ذکر است که مراقبت از سلامتی، فعال ماندن و خوردن غذاهای افزایش دهنده تمرکز، همگی می توانند به بهبود تمرکز افراد کمک های بسیار مؤثر و مفیدی کنند. افراد برای این که بتوانند تمرکز خود را افزایش دهند باید همواره مقداری گردو، آووکادو و شکلات را به برنامه غذایی خود اضافه کنند. به خاطر این که، آووکادو ممکن است بتواند به تقویت اقدامات شناختی از جمله حافظه و تمرکز کمک های بسیار مهمی کند. از طرفی دیگر، گردو نیز ممکن است بتواند عملکرد را در تست های عملکرد شناختی، از جمله آزمایش هایی که سرعت پردازش اطلاعات، حافظه و تمرکز را ارزیابی می کنند، بهبود بخشد. همین طور نیز، مصرف روزانه یک آووکادو ممکن است به بهبود عملکرد شناختی به دلیل افزایش سطح لوتئین در چشم و مغز کمک کند. محققان دریافته اند که خوردن روزانه یک آووکادو باعث افزایش مهارت های شناختی از جمله سرعت پردازش، حافظه و توجه می شود. شکلات و یا به طور خاص دانه کاکائو که سرشار از فلاوانول است، ترکیباتی هستند که اثرات محافظتی عصبی دارند. فلاوانول های کاکائو ممکن است به بهبود سرعت پردازش شناختی، حافظه کاری و توجه زمانی که بین 5 روز تا 3 ماه مصرف شود کمک کند.
همان طور که در بالا نیز ذکر شد، ورزش کردن نیز می تواند اثرات بسیار مؤثری بر تقویت تمرکز در افراد داشته باشد. به گونه ای که منبع معتبری از تحقیقات نشان داده است که افرادی که ورزش می کنند می توانند در کارهای شناختی بسیار بهتر از افراد دارای سلامت جسمانی بد، عمل کنند. در مقایسه با گروهی که سبک زندگی کم تحرک تری داشتند، گروهی که در شرایط بدنی خوبی بودند در انجام وظایف تست توجه پایدار بهتر عمل کردند. یک منبع معتبر نیز مطالعه ای را بر روی افراد مسن انجام داده است و این بررسی نیز مشخص کرده است که ورزش می تواند عملکرد مغز را بهبود بخشد. در این مطالعه، تمام شرکت‌کنندگانی که بین 75 دقیقه تا 225 دقیقه در هفته ورزش می کردند، سطح توجه و توانایی بیش تری را برای داشتن تمرکز از خود نشان داده بودند.
یوگا از جمله ورزش هایی می باشد که ممکن است بتواند سطح انرژی و عملکرد مغز افراد را به میزان قابل توجهی بهبود بخشد. تا آن جایی که محققان دریافته اند که تمرین هاتا یوگا و مراقبه ذهن آگاهی به مدت 25 دقیقه در روز، نواحی مغز مرتبط با رفتار هدف مند را تقویت می کند و به شرکت کنندگان اجازه می دهد که به شیوه راحت تری تمرکز کنند.
– ازجمله تکنیک و روش مؤثر دیگر در رابطه با بالا بردن میزان تمرکز و تقویت آن این است که افراد می بایست که وزن خود را همواره مورد بررسی قرار دهند. به گونه ای که تحقیقات انجام شده ارتباط مؤثری را بین کاهش وزن و بهبود حافظه و تمرکز را کشف کرده اند. این محققان عقیده دارند که عواملی از قبیل فشار خون بالا و دیابت نوع 2 که معمولاً از اثرات اضافه وزن می باشند، می توانند به مختل شدن تمرکز فرد کمک کننده باشند. پیشنهاد مهم این محققان این است که زمانی که این افراد به وزن سالم و نرمال خود باز می گردند و مشکلات مرتبط با آن ها ناپدید می شود، مشکلات شناختی آن ها نیز بدین ترتیب از بین خواهد رفت.
– برای افزایش دادن میزان تمرکز، افراد می توانند همواره شروع به انجام بازی های فکر کنند. بازی های فکری ممکن است تنها بازی هایی نباشد که بتواند به بهبود تمرکز کمک کند. در این راستا است که تحقیقات جدیدتر هم چنین نشان می دهد که بازی های ویدیویی می تواند به افزایش تمرکز کمک کند.
طبق مطالعه ای که در سال ۲۰۱۸ روی ۲۹ نفر انجام شده است، شواهدی را نشان می دهد که حاکی از آن است که یک ساعت بازی می تواند به بهبود توجه انتخابی بصری کمک کند و این توجه انتخابی بصری نیز به نوبه خود به توانایی افراد برای تمرکز بر روی یک کار خاص و در عین حال نادیده گرفتن حواس پرتی های اطرافشان اشاره دارد.
نویسندگان این مطالعه تحقیقات آینده را برای ادامه کاوش در مورد این که چگونه بازی های فکری و ویدیویی می تواند به افزایش فعالیت مغز و به دنبال آن افزایش تمرکز کمک کند، را توصیه می کند.
یک بررسی انجام شده در سال 2017 نیز به بررسی 100 مطالعه پرداخته است که تأثیرات بازی های ویدیویی بر عملکرد شناختی افراد را بررسی کرده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که انجام بازی های ویدیویی ممکن است منجر به تغییرات مختلفی در مغز از جمله افزایش توجه و تمرکز شود. لازم به ذکر است که این بررسی محدودیت های متعددی داشته است، از جمله این واقعیت که مطالعات بر روی موضوعات بسیار متفاوتی از جمله اعتیاد به بازی های ویدیویی و تأثیرات احتمالی بازی های ویدیویی خشن متمرکز بوده است. مطالعاتی که به طور خاص برای بررسی مزایای بازی های ویدیویی طراحی شده اند، می توانند به حمایت از این یافته ها کمک کنند.
– تحقیقات صورت گرفته هم چنین نشان داده اند که یکی از راه های بسیار مهم و مؤثر در راستای افزایش میزان تمرکز در افراد و تقویت آن ها این است که کافئین بنوشند. افراد در صورتی که ترجیح می دهند که از مصرف کافئین اجتناب کنند، نیازی به گنجاندن کافئین در رژیم غذایی آن ها نمی باشد، با این وجود، تحقیقات نشان می دهد که کافئین می تواند برای توجه و تمرکز فرد مؤثر و مفید باشد. بدین ترتیب، اگر فرد احساس می کند که تمرکز وی در حال کاهش است، می بایست که یک فنجان قهوه یا چای سبز را در نظر بگیرد و آن را میل کند. برخی افراد از نوشیدن کافئین خوششان نمی آید در این صورت است که اگر افراد از نوشیدنی های کافئین دار لذت نمی برند، باید بدانند که یک وعده شکلات تلخ با۷۰ درصد کاکائو یا بیش تر می تواند فوایدی مشابه به کافئین را برای فرد ایجاد کند.
– استفاده از انواع مکمل ها نیز می تواند به عنوان عنصری مؤثر در راستای تقویت مغز و بالا رفتن میزان تمرکز فرد بسیار مؤثر عمل کند. پس توصیه می شود که در این رابطه افراد از مکمل های مناسب و مفید برای کمک به تقویت حافظه و مقابله با عدم تمرکز استفاده کنند.
برخی از مکمل ها از آن جایی که از ویتامین ها و مواد معدنی بسیار مهمی از قبیل انواع ویتامین های گروه B و عصاره گیاه جینسنگ و سایر ترکیبات مؤثر تشکیل شده اند می توانند به تقویت تمرکز بهتر فرد و بهبود عملکرد مغز وی کمک های مفیدی کنند. در این گونه موارد است که فرد می تواند از نظر روحی و عاطفی قدرتمند شده و قوای جسمانی وی نیز تقویت شود. فرد در صورتی که از این نوع مکمل ها استفاده کند می تواند با خستگی های ناشی از انجام تمرینات ورزشی مقابله کند و در حین انجام تمرینات کمتر احساس خستگی و ناراحتی داشته باشد. حال استفاده از این نوع مکمل ها نیز برای برخی از افراد ممکن است که محدودیت هایی را داشته باشد. از جمله مهم ترین محدودیت ها این است که فرد باید قبل از استفاده از این نوع از مکمل ها، به خصوص اگر در شرایط ناسلامتی یا آلرژی می باشد، باید با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود مشورت کند. یک پزشک می تواند فواید و خطرات احتمالی مکمل ها را برای فرد بررسی کند و ممکن است که بتواند یکی از بهترین ها را برای نیازهای فرد توصیه کند.
اغلب می توان با افزودن برخی مواد غذایی به رژیم غذایی، تمام ویتامین های مورد نیاز خود را دریافت کرد، اما گاهی اوقات مکمل ها می توانند به فرد در دستیابی به اهداف مصرف روزانه کمک کنند. مکمل های معرفی شده در زیر ممکن است که بتوانند به افزایش تمرکز و سلامت کلی مغز افراد کمک کنند: فولات، کولین، ویتامین K، فلاونوئیدها، اسیدهای چرب امگا 3 و عصاره دانه گوارانا و عصاره گیاه جینسنگ. از دیگر محدودیت هایی که برای استفاده از این نوع مکمل ها می تواند وجود داشته باشد برای زنان باردار و یا شیرده می باشد که این افراد می بایست از مصرف مکمل های مؤثر در زمینه مورد بررسی خودداری کرده و در صورت تمایل به استفاده قبل از مصرف از پزشک مورد نظر خود مشورت کنند.
– انجام دادن تمرین تمرکز نیز می تواند یک تکنیک دیگر برای کمک به بالا بردن و افزایش تمرکز در فرد باشد. انجام دادن تمرینات تمرکز اغلب به کودکانی که در تمرکز مشکل دارند کمک های مفیدی می کند. این تمرین ذهنی شامل توجه کامل به یک فعالیت برای مدت زمان معینی است. از جمله این فعالیت ها این است که فرد، چند دقیقه از زمان خود را به پرتاب یک بادکنک یا توپ کوچک با شخص دیگری اختصاص دهد. علاوه بر این، صحبت در مورد محل از دست دادن تمرکز و نحوه تمرکز مجدد می تواند به این افراد کمک کند تا این مهارت ها را برای استفاده در کارهای روزانه، توسعه دهند. تمرین تمرکز می تواند برای بزرگسالان نیز بسیار مفید باشد، بنابراین بهتر است که این افراد نیز آن را امتحان کنند.
می توان بیان کرد که ایجاد شدن مشکل در تمرکز می تواند به چیزهایی که در اطراف فرد می گذرد مربوط شود. از مهم ترین دلایل رایج آن می توان به نمونه هایی از قبیل ایجاد شدن وقفه از سوی همکاران، حواس پرتی از سوی هم اتاقی ها یا اعضای خانواده، یا اعلان های رسانه های اجتماعی اشاره کرد. علاوه بر این لازم به ذکر است که ممکن است مشکلات تمرکز به شرایط زمینه ای سلامت روانی یا جسمی فرد نیز مربوط شود.
اختلال عملکرد شناختی یا اختلالات ذهنی دیگر نیز می تواند تمرکز، حافظه و یادگیری را تحت تاثیر قرار دهد. این مسائل می تواند شامل تأخیر یا ناتوانی در رشد، آسیب های مغزی یا شرایط عصبی باشد که باعث مشکلاتی در عملکرد مغزی افراد می شود. نگرانی های سلامت روان درمان نشده مانند افسردگی یا اضطراب در درجه اول شامل تغییرات در خلق و خو و سایر علائم عاطفی است، اما هم چنین می تواند تمرکز، دقت، یا یادگیری و به خاطر سپردن اطلاعات جدید را دشوار کند. هم چنین ممکن است زمانی که فرد دارای استرس زیادی می باشد، تمرکز روی کار یا مدرسه برای وی به مراتب سخت تر باشد. هم چنین باید بیان کرد که ضربه مغزی و سایر آسیب های وارد شده به سر نیز می تواند بر تمرکز و حافظه فرد تأثیر بگذارد. اگرچه که این صدمات معمولاً موقتی می باشند، اما ممکن است مشکلات تمرکز را در زمان پس از بهبودی ضربه مغزی باقی بگذارد. علاوه بر موارد ذکر شده، هم چنین دوربینی و سایر مشکلات بینایی نیز می تواند باعث ایجاد مشکلاتی در توجه و تمرکز فرد شود.
- 1:35 ب.ظ